چرا فرزندم هنوز صحبت نمی‌کند یا خیلی کم حرف می‌زند؟
یکی از نگرانی‌های رایج والدین این است که فرزندشان در مقایسه با هم‌سن‌وسال‌هایش دیرتر شروع به صحبت می‌کند یا خیلی کم‌حرف است. اما آیا این همیشه نشانه‌ی مشکل است؟ کی باید نگران شویم؟ و چه اقداماتی می‌توانیم انجام دهیم؟
رشد گفتار چه زمانی طبیعی است؟
بر اساس منابع علمی مانند American Speech-Language-Hearing Association (ASHA) و CDC، مراحل معمول رشد زبان در کودکان به این صورت است:
-
تا ۱۲ ماهگی: کودک معمولاً صداهای بی‌معنی مثل «ما-ما»، «با-با» تولید می‌کند و به صداها واکنش نشان می‌دهد.
-
۱۲ تا ۱۸ ماهگی: کودک شروع به گفتن چند کلمه‌ی معنادار می‌کند (مثل "مامان" یا "آب").
-
۱۸ تا ۲۴ ماهگی: کودک حدود ۲۰ تا ۵۰ کلمه می‌گوید و کم‌کم جمله‌های دو کلمه‌ای مثل «بابا بیا» را استفاده می‌کند.
-
۲ تا ۳ سالگی: واژگان کودک به‌سرعت افزایش می‌یابد و می‌تواند جمله‌های ساده بسازد.
اگر کودک شما از این بازه‌ها عقب است، بهتر است بررسی‌های دقیق‌تری انجام شود.
دلایل شایع تاخیر در گفتار و زبان
-
تفاوت‌های فردی: بعضی کودکان کاملاً سالم‌اند، اما به‌صورت طبیعی دیرتر شروع به حرف زدن می‌کنند.
-
کم‌شنوایی: اگر کودک صدای محیط را خوب نشنود، یادگیری زبان برایش سخت‌تر می‌شود.
-
کم‌تحریکی محیطی: اگر با کودک زیاد صحبت نشود، قصه نخوانید یا فرصت گفتگو نداشته باشد، ممکن است دیرتر زبان باز کند.
-
اختلالات رشدی: برخی کودکان با اختلالاتی مثل اوتیسم یا تأخیر رشدی عمومی ممکن است در گفتار هم مشکل داشته باشند.
-
مشکلات دهان و زبان: مثل مشکل در حرکت زبان یا لب‌ها که روی تلفظ و تولید صداها اثر می‌گذارد.
چه زمانی به متخصص مراجعه کنیم؟
اگر کودک شما:
-
تا ۱۸ ماهگی حتی یک کلمه هم نمی‌گوید
-
در ۲ سالگی فقط چند کلمه محدود دارد
-
نمی‌تواند با حرکات، اشاره یا نگاه منظور خود را برساند
-
به اسمش واکنش نمی‌دهد یا به صداهای محیط حساس نیست
بهتر است با متخصص گفتاردرمانی یا کاردرمانی کودک مشورت کنید.
راهکارهایی که در خانه می‌توانید انجام دهید:
-
با کودک زیاد صحبت کنید: حتی اگر پاسخ نمی‌دهد، با او حرف بزنید، کاری که می‌کنید را توضیح دهید.
-
کتاب بخوانید: کتاب‌های تصویری ساده و تکرارشونده بسیار مفید هستند.
-
فرصت پاسخ‌دهی بدهید: صبر کنید تا کودک تلاش کند چیزی بگوید، حتی اگر فقط صدا باشد.
-
از بازی استفاده کنید: بازی‌های تعاملی مثل «قایی‌قایی»، «اسم حیوانات» یا «آوا درآوردن» برای تحریک زبان عالی‌اند.
جمع‌بندی
تاخیر در گفتار همیشه نشانه‌ی یک مشکل جدی نیست، اما اگر نگرانی دارید، بهتر است زودتر با یک متخصص مشورت کنید. مداخله‌ی زودهنگام می‌تواند تأثیر زیادی در روند رشد زبان کودک داشته باشد.
اگر نیاز به ارزیابی تخصصی دارید، می‌توانید از طریق پلتفرم داتن با درمانگران گفتاردرمانی مشورت کنید.
www.datenco.com
دیدگاه بگذارید
شماره موبایل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *